Βαδίζοντας στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή

   Πορευόμαστε αυτές τις ημέρες της Μ. Σαρακοστής σε μια πορεία άσκησης, μια πορεία προετοιμασίας. Στο τέλος του δρόμου υποφώσκει ο Σταυρός, και εμείς που θέλουμε να ζήσουμε σ’ όλη την ένταση το Πάθος και τη δόξα, προσέχουμε να τον πλησιάσουμε σωστά. Τέτοιες ώρες περισυλλογής και κατάνυξης φανερώνεται ευκολότερα μέσα στα βάθη του είναι μας, η ανάγκη για μετάνοια.

   Ο άνθρωπος έχει ένα μοναδικό τρόπο για να ξαναζεί την ιστορία του, τις εμπειρίες και τα βιώματά του παρελθόντος. Είναι η μνήμη, που κρατά αδιάσπαστο το νήμα του χρόνου μας από την πρώτη συνειδητή στιγμή ως το τελευταίο σύγχρονο λεπτό. Ιδιαίτερη προίκα του Θεού στον άνθρωπο η μνήμη. Τον καταξιώνει σαν την κορωνίδα της δημιουργίας και τον αξιώνει να αναστρέφεται με τον Δημιουργό του.

   Είναι όμως και τύραννος η μνήμη, εφιάλτης και δήμιος ακόμα. Μέσα στην προσωπική ιστορία μας σίγουρα υπάρχουν ώρες που η θύμησή τους μας βασανίζει, μας ταράζει, σκοτώνει την ειρήνη και τη χαρά μας. Είναι οι φορές που ρίξαμε ασυλλόγιστα τον εαυτό μας στη δίνη που σπρώξαμε χαιρέκακα τους άλλους στον όλεθρο των παθών που καταπατήσαμε υβριστικά το θέλημα του Θεού.

   Το μαστίγιο της μνήμης πέφτει ανελέητο και αναπόφευκτο πάνω σ’ όλους. Υπάρχει όμως ένας τρόπος όχι να καταργηθεί – αυτό θα ήταν «δώρον άδωρον» - αλλά να αξιοποιηθεί. Είναι η μ ε τ ά ν ο ι α, που σπάει το φράγμα του χρόνου και μας δίνει τη δυνατότητα να επανορθώσουμε και να ξαναζήσουμε, όπως θα θέλαμε, εκ των υστέρων, τις φοβερότερες μνήμες μας. Αλλά αυτό αποτελεί προνόμιο μόνον των πιστών, μόνον όσοι βαπτίστηκαν μέσα στη χάρη του Αγίου Πνεύματος.

   Έτσι η μνήμη αρχίζει να λειτουργεί μέσα στο σχέδιο του Θεού, αφού γίνεται κέντρισμα για συνεχή μετάνοια, για διαρκή ανακαίνιση. Έτσι η μετάνοια αποκτά ένα πλατύτερο θεολογικό περιεχόμενο, αφού παύει να είναι πια μια αποφασιστική στιγμή μεταστροφής και αποβαίνει μια αποφασιστική ζωή μεταμόρφωσης. Ο πιστός μπορεί να ζει αυτό, που για το φυσικό άνθρωπο είναι τελείως αδιανόητο να επιστρέφει στο παρελθόν και να το διορθώνει!

   Τη συνεργασία της μνήμης και της μετάνοιας την βρίσκουμε ανάγλυφη στην Παραβολή του Ασώτου «Εις εαυτόν ελθών είπεׄ πόσοι μίσθιοι του πατρός μου περισσεύουσιν άρτων, εγώ δε λιμώ απόλλυμαι! Αναστάς πορεύσομαι προς τον πατέρα μου». Η συνειδητοποίηση της άθλιας κατάστασής του και η ανάμνηση της αγάπης του πατέρα κυοφόρησαν την επιστροφή του. Αναγνώρισε ο Άσωτος την κατάπτωση του, θυμήθηκε τα χαμένα αγαθά και μετάνιωσε.

   Αυτές τις ημέρες της Σαρακοστής θα χρειαστεί να μιμηθούμε πολύ τα δάκρυα του ασώτου. Η Εκκλησία μας δείχνει τον τρόπο «μνημόνευε πόθεν πέπτοκας και μετανόησον». Ας χρησιμοποιήσουμε σωστά τη μνήμη μας στη υπηρεσία της μετάνοιας, για να βρεθούμε και εμείς μέσα στην αγκαλιά του Θεού και να γίνουμε δυο φορές παιδιά του!